Φελίξ Μπωζούρ, Γάλλος πρόξενος στη Θεσσαλονίκη
Πέλλα, 20 Ιουνίου 1797

«....Τα Αμπελάκια με τη δραστηριότητά τους μοιάζουν μάλλον με κωμόπολη της Ολλανδίας, παρά με χωριό της Τουρκίας.... Οι καρδιές των Αμπελακιωτών είναι αγνές και τα πρόσωπά τους ευχαριστημένα. Η σκλαβιά που μαραίνει στα πόδια τους τις πεδιάδες, τις οποίες βρέχει ο Πηνειός, δεν έχει ανέβει καθόλου στους λόφους τους. Κανένας Τούρκος δεν μπορεί να κατοικήσει ή να μείνει ανάμεσά τους και διοικούνται από δύο πρωτόγερους και από τους δικούς τους άρχοντες. Δύο φορές οι αιμοβόροι Μουσουλμάνοι της Λάρισας, που ζήλεψαν τα πλούτη και την ευτυχία τους, αποπειράθηκαν να σκαρφαλώσουν στα βουνά και να λεηλατήσουν τα σπίτια τους και δύο φορές αποκρούστηκαν με τα χέρια, που άφησαν ξαφνικά τους αργαλειούς και οπλίστηκαν με μουσκέτα.....




......Είναι ευχάριστο να βλέπει κανείς τις γυναίκες στα Αμπελάκια, να κρατάν ένα αδράχτι και να φλυαρούν όλες μαζί μπροστά στις πόρτες των σπιτιών τους. Αλλά, δεν μπορεί παρά μόνο μια στιγμή να χαρεί αυτή την ευχαρίστηση, γιατί, μόλις φανεί κάποιος ξένος, ξαφνικά, φεύγουν όλες, αφήνοντας τον να δει, όπως η Γαλάτεια, στη βιαστική φυγή τους, την επιθυμία να κάνουν επίδειξη. Το μάτι, τότε, μπορεί ν΄αρπάξει στα πεταχτά μερικές από τις μορφές τους και να αναγνωρίσει ακόμα με έκπληξη τα αρχαία αυτά ελληνικά κορμιά, ευκίνητα κι ορμητικά, που χρησίμευσαν σαν μοντέλο στα ωραιότερα αγάλματα του κόσμου......

.....Για πολύ καιρό στη συντροφία βασίλευε η πιο μεγάλη αρμονία. Όλα τα μέλη συνέβαλαν εκούσια στην επιτυχία του. Οι διευθυντές ήταν αφιλοκερδείς, οι αντιπρόσωποι όλο ζήλο, οι εργάτες πειθαρχικοί και φιλόπονοι. Μοιρασμένη εξίσου ανάμεσα σε όλους του εργάτες και σε όλα τα εργαστήρια, η εργασία διεξαγόταν φροντισμένα και γρήγορα· όλες οι βιοτεχνίες ευδοκιμούσαν......
......Όμως, η υπεραφθονία αυτή του πλούτου, που φαινόταν ότι έπρεπε να σταθεροποιήσει τη συντροφία, σκόρπισε, αντίθετα, την αταξία και τη σύγχυση. Οι διευθυντές έγιναν βαθύπλουτοι και γι΄αυτό απαιτητικοί· οι φτωχοί που πλούτισαν με τη σειρά τους δεν εννοούσαν πια να πειθαρχήσουν. Οι εργάτες άφηναν το σκαμνί της δουλειάς, για να πάρουν την πένα, και προτίμησαν να πουλούν αντί να βάφουν και να κλώθουν. Όλοι ήθελαν να διοικούν. Οι συνελεύσεις έγιναν θορυβώδεις. Οι εργάτες, που ήταν οι πολυαριθμότεροι είχαν σ΄αυτές τον κύριο λόγο. Από τη στιγμή εκείνη δεν στάθηκε δυνατόν να επικρατήσει μια φρόνιμη άποψη· οι γνώμες ήταν από κάθε πλευρά αντίθετες μεταξύ τους και δεν μπορούσαν πια να τις συμφιλιώσουν. Η εταιρεία ταλανιζόταν έτσι επί είκοσι μήνες και τελικά διαλύθηκε με πάταγο πριν από δύο χρόνια.»


Πηγή: Φελίξ Μπωζούρ, Πίνακας του εμπορίου της Ελλάδας στην Τουρκοκρατία 1787-1797, εκδ Τολίδη 1974